Spreekwoorden en gezegden

De afgelopen maanden stond één dier in de schijnwerpers. De wolf is er in geslaagd veel aandacht te krijgen zowel op televisie, in de krant als in de digitale media. Voor – en tegenstanders van dit dier gaan elkaar in woorden te lijf; door de Europese wet- en regelgeving blijven de signalen van de tegenstanders van de aanwezigheid van dit tot nu toe grootste roofdier in Nederland beperkt tot loze kreten, die weinig uithalen. Terecht hebben veehouders en recreanten bezwaren tegen de invasie van de wolf.

Gelukkig is het in ons land nog niet zover zoals drs. P zingt in het onovertroffen lied “Dodenrit” waarbij een gezin op een paardenslee achtervolgd wordt door een roedel wolven. De angst voor dergelijke taferelen slaat wel om zich heen. Wie luistert naar de geluiden van de wolven in de “Dodenrit” hoeft niet veel moeite te doen om zich in te leven in de situatie va mensen, die zich bedreigd voelen door zo’n groep wilde dieren.

Waarom huilen wolven? Het huilend geluid maken ze om te communiceren met soortgenoten, met andere roedels en om hun territorium af te bakenen. Elke wolf heeft een eigen stemhoogte In de communicatie gebruiken mensen ook stemgeluid met een verschillende klankkleur. Bij een van de groepjes, waar ik wekelijks bivakkeer kan ik van mijn zitplaats de binnenkomende persoon niet zien, maar luisterend naar het stemgeluid probeer ik te raden, wie het is. En meestal heb ik het bij het juiste eind.

Huilend geluid wordt als onprettig ervaren. Huilen door wolven is zelfs huiveringwekkend. Er is nog een andere vorm van “huilen”. Meehuilen, dat gebeurt als iemand met de meute meedoet, omdat hij / zij daar zelf goed garen bij spint, ook al is deze huiler het in zijn / haar hart niet eens met de groep. Volgens mij gebeurt dit meehuilen om nog andere redenen.

De meehuiler is gemakzuchtig ingesteld, het hebben en uiten van een eigen mening kost te veel moeite. Ook is het mogelijk, dat de meehuiler eigenlijk geen verstand heeft van wat er in de groep speelt, maar dat niet wil laten blijken omdat dat slecht is voor zijn imago. Tenslotte is de wens om ergens bij een groep te horen groter dan de moed om een eigen, persoonlijk geluid te laten horen.

In de geschiedenis zie ik veel voorbeelden van wat de aansluiting bij een groep voor desastreuze gevolgen kan hebben voor de maatschappij. Elke dictatuur kan niet leven zonder een groep, die klakkeloos het gedachtegoed van de leider omarmt. In kleiner verband en op het eerste gezicht vrij onschuldig komt het ook voor. Het begint al op het schoolplein waar groepjes zich verdringen rondom een populaire jongen of meisje, terwijl enkele anderen zich buiten gesloten voelen.

Het fenomeen groepsvorming is ook niet voorbijgegaan aan het internet. Er zijn allerlei statistieken van het aantal volgers, dat iemand heeft. Sommigen hebben er een meer dan goed belegde boterham aan verdiend, influencers, mensen die hun invloed op anderen gebruiken om producten te kopen of dingen te doen. Zij zijn heel actief op allerlei sites, door hun bekendheid zijn velen geneigd hun gedrag te kopiëren. Veel hangt m.i. af van hun uitstraling.

Wat is het lastig zo niet bijna onmogelijk tegenwicht te bieden tegen deze beïnvloeding! Soms probeert iemand hier tegen in te gaan door zelf een groep om zich heen te creëren, die een mening heeft die haaks op de mening van anderen staat. Dan ontstaat er niet zelden een polemiek. In grote gezinnen was vroeger vrij frequent ook sprake van groepsvorming. Een was de leider, en anderen huilden mee met hem of haar.
Gebeurt dit meehuilen op nog kleinere schaal ook wellicht in (beginnende of bestaande) relaties? Dan beaamt een van beiden een standpunt van de ander, hoewel hij / zij het er in zijn / haar hart helemaal niet mee eens is, maar om of van het gezeur af te zijn of uit angst om de ander geeft die persoon de ander maar gelijk. Is het mogelijk om bijvoorbeeld bij een eerste date ook een stukje kritiek te uiten? Ik denk dat men hiermee voorkomt, dat er in een later stadium als het ware uit het niets een “afbericht” in de mailbox komt..

Schoenendozen vol met…
vul maar in…, vol met allerlei bewaarsels. Vol met liefde, een brief van mijn eerste vriendje en verloofde, liefdesbrieven van mijn man die maandenlang op zee vertoefde, ontroerende kinderlijke briefjes van vriendjes. Vol met foto’s die nergens bij hoorden, niet bij een vakantie, een reis, of wat dan ook, maar toch een gebeurtenis vertegenwoordigen die ik belangrijk vond om te bewaren. Geboortekaartjes, Huwelijks aankondigingen, kaarten met overlijdensberichten. Allemaal betrekking op mijn familie. Schoenendozen zijn stevig, hebben een handig formaat om te stapelen. Door de jaren heen heb ik deze dozen gebruikt om alles wat ik interessant en belangrijk vond in te bewaren. En ik bewaar best wel veel. Ik kan goed opruimen, maar situaties waardoor ik een verandering in mijn leven meemaakte, vond en vind ik nog steeds een reden om te bewaren.

Eigenlijk was ik op zoek naar foto’s om een levensloop te maken voor het Huwelijk van mijn zoon. Inmiddels is het totaal iets anders geworden, maar hier zit ik dan tussen allemaal geopende dozen. Ik lees een telegram, door mijn man gestuurd vanaf de H.ms. Isaac Sweers, op dat moment gelegen in Ottawa, d.d. twee Juni 1970, mijn verjaardag: “Nog even meisje, dan ben ik weer thuis.” Ik ben dan weer terug in de haven van Den Helder twee maanden voor mijn toenmalige verjaardag om hem uit te zwaaien. In gedachten weer herinneren het verdriet van het afscheid en de blijdschap om elkaar weer in de armen te sluiten.

Ik open brieven van mijn moeder, geschreven begin jaren zeventig op driehonderd kilometer afstand. Nog geen telefoon, maar waar in die tijd wel de post dagelijks werd bezorgd. “Kind, wij hebben besloten een telefoonaansluiting te nemen.” “We zijn dan dichter bij jou.” Wanneer ik dan deze handmatig geschreven brieven van haar in mijn hand houd, is het persoonlijke handschrift, de manier van schrijven wat mij ontroerd en aan het eind: “Gauw tot ziens, Mama.” Het zien van dit handschrift voegt iets toe aan de ontroering, aan haar herinnering.

Elk handschrift is uniek, net zo als ieder mens uniek is. De vorm, het gebruik van de letters, schuin-, of rechtop schrift. Hoe vaak herken je alleen al aan het zien van het geschreven adres op de nog ongeopende enveloppe van wie de afzender is. Als kind heb ik het schuinschrift geleerd. De letters aan elkaar schrijven. Later op de Middelbare school ben ik in blokschrift gaan schrijven. Waarom? Alles wat anders was vond ik toen interessant en onder mijn klasgenoten was het rechtop in blokletters schrijven populair. Correspondentie wordt nu vaak geprint, het is handig om de letters te typen, het gaat sneller, fouten worden aangegeven en zijn snel verbeterd. Toch mis ik de ziel van het handmatig geschrevene. Het voegt een persoonlijke stijl toe. Een cursist van mij, voorheen Aanklager als beroep in zijn land, schrijft schuin en aan elkaar. Zijn schrift is prachtig.

Al deze dozen bevatten herinneringen, gebeurtenissen door de jaren heen tot nu toe. Een heel leven vol herinneringen, maar ieder dag kan ik er weer nieuwe herinneringen aan toevoegen. Ik open een brief, een handgeschreven brief, van mijn toenmalige vriend, drie jaar geleden. Hij eindigt zijn brief met: “Met jou wil de bloemen plukken die langs onze weg zullen staan.” Een mooiere liefdesverklaring dan dit, had ik zelf niet kunnen bedenken.

Liefs,
Monique

Dat heb je al gauw natuurlijk in Frankrijk. Daar hebben ze het uitgevonden.

Ik heb het nu met mijn Franse buurvrouw van 82. Of liever gezegd, ze heeft het met mij. Of nog iets preciezer, ze heeft sjans met alle habitués van de camping.
Komt zo. Sinds een week of wat komt ze ontbijten, koffiedrinken, lunchen en dineren. Ze heeft als alleenstaande oudere vrouw de voordelen van het Nederlandse concept 'gezellig' ontdekt. Toen wij haar gisteravond naar huis begeleidden, kon ze niet meer naar binnen.
Wat wij gisteravond na een aantal vruchteloze pogingen wel vermoedden, maar niet zeker konden weten, bleek vanochtend gewoon de lege batterij van haar toegangsdeur te zijn, wat ook weer niet helemaal betekende dat wij onze bedenkingen over haar mentale staat van zijn overboord hoefden te gooien, want ze had in één machtige beweging ook de afstandsbediening van de tv aangezien voor haar mobiel en de reservesleutel die ze ons had gegeven verwisseld met die van haar appartement in Parijs, maar toch, het was gewoon een lege batterij. Kan de beste gebeuren.
Om kort te gaan: ze heeft vannacht op de camping geslapen en vanochtend lekker haar croissantje zitten dopen in een al even goor senseootje. Vanavond kwam ze met twee flessen champagne de camping op hobbelen om ons voor alles te bedanken. Onbetaalbaar.
Tijdens het nuttigen van deze godendrank, het was echt geen rommel, kwamen wij te spreken over de Col de Mantet, 1.761 meter hoog, onderdeel van het Massif du Canigou aan de voet van welke berg, de heilige van de Catalanen, ik verblijf. Ongeveer 24 kilometers en ruim 1.000 hoogtemeters van hier. Een pittige route kan ik je verzekeren, met tal van haarspeldbochten waar het landschap eigenlijk te krap is voor haarspelden met peilloos diepe afgronden zonder enige afrastering.
Ze was er al zo lang niet geweest en zou zo graag ... Lang verhaal kort. We gaan een dezer dagen met een select gezelschap picknicken op de Col de Mantet, een paradijselijke plek overigens, aan het einde van de wereld, want je kunt alleen maar terug of met de auto het dal in en van daar te voet naar Spanje.
Ik wil maar zeggen: als je bereid bent je angsten en vooroordelen te trotseren, kom je nog eens ergens.