Op verzoek
vrijdag 5 mei 2023

Een 50pluslid stuurde me begin deze week het verzoek om een blog te schrijven over hokjesgeest. Dat is best een moeilijk onderwerp, antwoordde ik. Hoe zie je dat voor je? Nou, zei hij, een mens doet of zegt weleens een keer iets verkeerds en wordt dan gelijk in een hokje geduwd, terwijl hij of zij best een goed mens is. Dat lijkt verdacht veel op zwart-wit denken, dacht ik. Ik zal eerst maar even googelen of er veel verschil is in hokjesdenken en zwart-wit denken.
Google zegt, hokjesgeest is de neiging om mensen in te delen in een bepaalde categorie en hem of haar vervolgens ALLE eigenschappen toe te dichten die bij die categorie hoort. Hmm, deze uitleg is nogal kort door de bocht, dacht ik, ieder mens heeft ook iets unieks. Zwart-wit denken dan maar even opzoeken. Kort samengevat stond daarover vermeld, bij zwart-wit denken is er maar EEN oplossing : het is goed, of het is fout, alles of niets. Zwart of wit dus, kleurenblindheid? Dit wordt me te moeilijk, Ik laat het zwart-wit denken maar voor wat het is. De vraag was trouwens om een blog te schrijven over hokjesgeest. Wat vind ikzelf een voorbeeld van hokjesdenken?
Ik dacht onmiddellijk aan voetbalsupporters bij profclubs. Bij wedstrijdbezoek in de stadions is er vaak een harde kern die bij belangrijke wedstrijden stunt met vuurwerk en soms spreekkoren ten gehore brengt. Bij grove overtredingen van spelers voelen ze een sterke neiging om voorwerpen op het veld te gaan smijten. Zijn daarom alle voetbalsupporters die een wedstrijd in een stadion gaan zien slecht? Natuurlijk niet, er zijn genoeg voetbalfans die met familie of kinderen een spannende voebalwedstrijd live willen zien. Uiteraard willen zij graag hun favoriete club aanmoedigen door bijv. een clubsjaal te dragen of omhoog te houden, maar ze hopen vooral samen van een mooie wedstrijd te genieten.
Maar ik dwaal af, de uitdaging die ik heb aangenomen voor dit blog is, om in beeld te brengen dat een mening of opmerking die verkeerd gevallen is, deze persoon niet meteen tot een slecht mens maakt. Daar ben ik het van harte mee eens, maar een logische reactie is wel dat bij volgende vrvelende opmerkingen er toch een bel gaat rinkelen. Het is ook belangrijk om te realiseren dat de opmerking of de mening misschien verkeerd gelezen of geinterpreteerd kan zijn. Het hangt er helemaal vanaf of het iemand raakt of niet.
Als iets op schrift staat kan je dat niet meer veranderen. Later kan je het wel verzachten of uitleggen. Gelukkig gebeurt dat meestal ook. Bij hokjesdenken is dat moeilijker. Dan zullen alle opmerkingen over dat specifieke onderwerp gevoelig zijn en op een goudschaaltje gewogen worden. Het kan een vertekend beeld vormen van de persoon die de opmerking heeft gemaakt, maar ook van degene die er onaangenaam getroffen op reageert. Zeker als er veel mensen in een club actief zijn, er daardoor veel verschillende meningen zijn, kan dat misverstanden veroorzaken.
Maar hoe zit het dan met vrije geesten? Mensen met een geheel eigen visie? Ook zij hebben het soms moeilijk. Sterk afwijkende denkwijzen worden vaak maar mondjesmaat begrepen. Dat vergt empathie en een breed voorstellingsvermogen. Het is niet denkbeeldig om dan in het hokje "einzelganger" terecht te komen. Met alle winden meewaaien dan maar? Nergens iets over zeggen? Af en toe op je handen gaan zitten en afwachten of een ander erop reageert, is ook een optie. Kijken hoe dat vervolgens uitpakt, is ook niet verkeerd, toch?
geplaatst door sixty - 1459 keer gelezen
Vorige berichten
Prooi
Wil je nog een glaasje, vroeg ze me na het Sint-Jansfeest, ook bekend als de midzomerwende die niet alleen, maar zeker in het zuiden uitgebreid wordt gevierd.
Zoals elk jaar werden de feestelijkheden op het plein in de kleine buurtschap waar de camping is gelegen ’s avonds laat afgesloten met het vuurwerk. Dat is altijd dringen, want vanaf de derde rij is er behalve rook weinig te zien. Onbedoeld kwam ik naast een vrouw te staan. We raakten elkaar niet, maar ik stond voldoende dichtbij om haar lichaamswarmte te voelen en een zweem van haar friszoete parfum te vangen. Zou ze alleen zijn? Ik ben echt niet voortdurend op jacht, integendeel, helemaal niet meer en ik heb sowieso altijd weinig affiniteit gehad met dat jagersyndroom waar we sinds het Stenen Tijdperk mee opgezadeld zitten. Maar toch, eenmaal in deze positie diende de vraag zich als vanzelf aan. En het was tenslotte zomer in het zuiden. Context bepaalt veel, zo niet alles.
We raakten aan de praat en na enkele minuten wist ik dat ze gescheiden was en nu voor het eerst samen met haar twee tienerdochters weer op vakantie was. Tijdens de finale van het vuurwerk, twee aarzelende fonteinen die meer naar voren dan omhoog spoten, bracht ze haar mond dicht bij mijn oor en zei: ‘Heb je zin om nog een glas wijn te komen drinken als het vuurwerk is afgelopen?’ Op de terugweg gaf ze me een arm. Hoe moeilijk kan dat jagen trouwens zijn, dacht ik nog, vlak voordat ik besefte dat ik waarschijnlijk de prooi was.
Vriendschap of relatie
Bij het invullen van je profiel komt er een vraag met 3 keuze-mogelijkheden : 1) relatie,2) vriendschap, 3) maakt niet uit. Hoezo maakt niet uit? Ik zie wel degelijk verschil in het hebben van een relatie of vriendschap. Bij een relatie draait het toch vooral om die ene, waarmee ik graag een toekomst wil opbouwen, hopelijk ook oud mee kan worden. Bij vriendschap blijft dat nog altijd maar de vraag. Goede vrienden hebben veel 50plusleden soms allang. Tenslotte hebben we al een heel leven achter de rug voor je lid werd van deze datingsite.
Bij oude vriendschappen zijn ook wel degelijk verschillen te noteren. Er zijn allemansvrienden, die makkelijk nieuwe vrienden maken omdat dat ze van nature heel lief zijn en zich makkelijk aanpassen aan anderen. Dat geeft ze een goed imago, want ze weten zich overal gunstig te presenteren. Maar het zijn vaak versnipperde vriendschappen, ze hebben voor alles wat ze willen ondernemen wel een passende vriend(in). Vaak zelfs meerderen voor dezelfde activiteit. Is altijd makkelijk als degene aan wie je het eerst gevraagd had om mee te gaan niet kan. Er kleeft ook een gevaar aan : als ze iemand vinden waarmee ze het gezelliger of leuker vinden dan met jou, zal de vriendschap op een gegeven moment ophouden. Ze vragen jou bijna nooit meer en als jij iets voorstelt komt het hem/haar niet uit. De vriendschap was toch te oppervlakkig en bloedt dan dood . Een beetje vergelijkbaar met clubvriendschappen, als je van de (sport)club afgaat, zal het contact vaak gaan verwateren, want anderen nemen dan jouw plaats in.
Je kan ook eigenzinnige vrienden hebben. Deze mensen zijn gewoon zichzelf, ze doen zich ook niet anders voor. Ze hebben meestal minder vrienden, waar ze heel veel mee delen. Dit kunnen zelfs levenslange vriendschappen zijn, want ze blijven trouw contact met je houden. Doordat hij/zij veel van je weet, is die vriendschap dan ook erg diep. Dit kan een probleem worden als de partner voor zo'n hartsvriend(in) met pensioen gaat en alle dagen thuis komt. Ik heb meegemaakt dat hij die trouwe single vriendin van zijn vrouw opeens niet meer zo geslaagd vond. Bij hun vriendschap met andere echtparen was er immers ook veel tijd en aandacht voor hem. Dan ligt de bal bij zijn vrouw hoe zij hier mee om wenst te gaan. Het hemd is meestal nader dan de rok, dus het komt hard aan als zo'n hechte, jarenlange vriendschap opeens een stuk minder gaat worden, op den duur zelfs kan gaan verwateren.
Dit probleem kan zich ook voordoen bij een single m/vr die een nieuwe geliefde vindt op oudere leeftijd. Het is dan nog maar helemaal de vraag hoeveel tijd je vriend/in gaat doorbrengen met oude vrienden. Zeker in het begin kan je zo iemand beter met rust laten en hopen wanneer de 1e verliefdheid voorbij is, de hechte vriendschap vanzelf weer opbloeit. Daarbij is het van groot belang dat die nieuwe liefde niet jaloers wordt op die goede vriend/in van jou, zeker als die ook nog eens van de andere sekse is ....
Verstrooid, vergeten, dement en dan?
Het geheugen, dat voor iedereen van enorm belang is, laat mij en vermoedelijk iedereen die wat ouder is wel eens in de steek. Het is enerzijds vervelend, dat ik niet zonder hulpmiddelen of noem het foefjes afspraken kan nakom, ik merk het evenwel ook bij jongere mensen. Bij veel gezinnen hangt aan een keukenwand een bord met briefjes waarop met datum en soms tijd staat wie wat moet doen. Op het toilet hangt een verjaardagskalender. Tot nu toe heb ik mij niet laten verleiden om mijn naam te schrijven bij de datum, waarop ik zelf jarig ben.
De hulpmiddelen om mij ergens op te attenderen zijn veel geavanceerder geworden. Er zijn programma’s op een smartphone die een waarschuwingssignaal laten horen. Ik beperk mij tot een tekstprogramma met afspraken en dingen die gedaan moeten worden, een things-to-do lijstje in mijn pc.
Onlangs was ik wederom in Amsterdam bij een dansevent; ik zwierde met een aardige dame die na een paar dansjes opeens verdwenen was. Een kwartier later betrad ze weer de dansruimte, maar al heel snel daarna nam ze weer de benen naar elders. Een half uur later kwam ze opnieuw op de proppen. Ik vroeg haar, waarom ze opeens weg was gegaan. Wat bleek? Zij, zelf 68 jaartjes oud was met haar moeder van 92 gekomen, en die was helemaal overstuur omdat ze haar mobiel kwijt dan wel vergeten was. Dochterlief spoedde zich naar haar eigen woning en de woning van moeder en kwam tot opluchting van moeder met het mobieltje aanzetten.
Diezelfde avond besloot ik een echtpaar in het Gooi eens te bellen. Ik schrok toen ik hem sprak. Ik ken hen allebei al meer dan 50 jaar, over twee jaar willen zij hun gouden bruiloft vieren; ik was er getuige van, toen zij elkaar ontmoet hebben, toen ik met hem naar een dansgelegenheid in Amsterdam ging. Hij vertelde mij, dat ze op doordeweekse dagen uit elkaar zijn, en dat ze alleen in het weekend samen zijn. Zijn vrouw verblijft nu van maandag tot en met vrijdag in een zorginstelling op een gesloten afdeling, wel in dezelfde stad, omdat zij lijdt aan dementie. Op zaterdag en soms al op vrijdagavond haalt hij haar op zodat ze het weekend samen thuis kunnen zijn. Als klap op de vuurpijl verraste een predikant mij de volgende ochtend op een preek over het geheugen van de geest.
Dit alles zette mij aan het nadenken over het belang van een goed geheugen, een heldere geest. Ook ik ben dus voor belangrijke zaken een beetje afhankelijk van mijn agenda. En het lukt mij tot nu toe redelijk om gemaakte afspraken te realiseren. In de twee situaties die ik hierboven beschreef beschikt de persoon, die een verminderde geheugenfunctie heeft over een vangnet in de vorm van een familielid of zelfs een partner. Uit mijn nabije omgeving ken ik nog zo’n stel, waar nu de man dementeert en zijn vrouw hem begeleidt. Die begeleiding valt niet mee. Soms geeft een partner die dement is tegengas als hij / zij geholpen wordt. Er vallen wel eens van weerskanten harde woorden. Dementie raakt de kern van wie iemand is. Hoe moeilijk is het vaak om contact te krijgen met iemand die dementeert!
Als je als single op “latere” leeftijd opnieuw iemand ontmoet en er is een klik, dan weet je nooit van te voren, hoe de relatie zich zal ontwikkelen en al helemaal niet wanneer een van beiden gaat kwakkelen. Ik ken ook een stel, waarvan de vrouwelijke helft vooraf wist dat haar partner lichamelijke klachten had. Hij was altijd heel helder van geest, dat trok haar in hem aan en ze zijn na een paar jaar verkering getrouwd. Maar hoe gaat dat met stellen die elkaar na een eerdere relatie ontmoeten en waarbij een van beiden met geheugenverlies of zelfs met dementie te maken krijgt? Waar er sprake is van echte liefde wordt er wel een oplossing gevonden. Het valt evenwel niet mee… Hoe ga je zelf om met geheugenverlies en wat heeft het voor impact op je omgeving?