Empathie – meevoelen, dat is moeilijk, ook in relatieland

Alles dat je aandacht geeft, groeit. Of het nu plantjes zijn,of polarisatie, zelfvertrouwen of angst, als je het maar genoeg aandacht geeft, wordt het almaar groter:) De eerste keer dus dat ik met mijn jutter in de zevende hemel was, had hij dan ook een kleine witte button opgespeld met daarop de tekst "Ik zie je".

Het was maar goed dat hij naar zijn revers wees, want het was een donkere regenachtige avond en ik had mijn leesbril niet opgezet en was een en al aandacht voor zijn verhalen:) Maar een heel belangrijk punt, mensen willen zich gezien voelen, verlangen naar aandacht, we kunnen als senioren wel smalend doen over tieners die aan hun smartphone gekleefd zitten, maar zij hunkeren ook naar aandacht en wat voor ons de lieve briefjes en gevatte opmerkingen bij het 50plus platform zijn, zoeken zij op hun eigen 10plus platforms.

Enkele jaren was ik mentor van allerlei tieners met aandachtsdeficienties in onze aandachtseconomie en ik gaf hen dan ook mijn volle aandacht. Wanneer de wekker om zes uur afging, gaf ik eerst mijn biologische kinderen te eten en daarna scande ik mijn, toen nog papieren, agenda. Was het een dag waarop een van schatjes een badpak en bruine boterhammen kon vergeten? Had ik de auto vandaag nodig voor het geval de bloedsuiker zo laag werd dat ik naar Leyweg moest rijden? Kreeg ik een twintigjarige gezinsvoogd op bezoek die zelf de luiers amper ontgroeit was? Het waren hectische jaren maar alles draaide op aandacht, zoals de economie op olie destijds.

Waar ik me toen nog niet bewust van was, maar inmiddels wel, is dat ik zelf ook ADD heb, maar dan aan de bovenkant van het spectrum, en dat mijn bovengemiddelde sterke concentratie en creativiteit daar juist aan te danken zijn! Heerlijk vind ik het dan ook om samen te focussen op een gedachte en samen die hele achtbaan af te roetsen die daaronder hangt, alsof je niet twee aparte breinen hebt, maar samen een nog grotere, bijna ongelimiteerde toegang tot het universum kunt bereiken en dat zonder een pilletje of liter tequilla:) Met heel veel mensen kan ik dit, als ik ze mijn toewijding en aandacht schenk, ook met collega's, leerlingen of bewindslieden, maar het allerfijnst is het toch wel met mijn favoriete flapdrol die er net als ikzelf elke dag weer iets bijleert en een scherp observatievermogen heeft.

Echter zelfs wij zijn altijd online tegenwoordig, zelfs in ondoordringbare wouden horen we piepjes dat er mail binnenkomt of de stem van de routeplanner dat we omkeren moeten omdat we een afslag gemist hebben en dat is best weleens verdrietig. Want dan wint de nieuwsgierigheid het toch vaak van het verstand en gaan we even kijken of het toch niet die ene belangrijke klant is of dat kleinkind dat in de trampoline bekneld is geraakt. Wat dan gelukkig bijna nooit zo is, maar dan zien we ook de aanhef van tien andere mailtjes en ja hoor, weg is de aandacht, weg is het bos, weg is de liefde en weg is het geluk.

Daarom, beste mensen, let goed op wat je aandacht geeft, geef alleen aandacht aan datgene, dat nodig moet groeien, en niet al datgene wat geen aandacht verdient. Want angst en polarisatie krijgen ook zonder jou al genoeg pokon!

Een misverstand is gauw geboren. ‘Het ligt altijd aan de ander, zelf ben je zeker perfect” liet iemand zich in een reactie wel eens ontvallen. Dat is natuurlijk niet zo, maar we zien de situatie nu eenmaal in ons eigen perspectief. We zetten ons beste beentje voor om het contact in goede banen te leiden en dan mislukt het toch. Natuurlijk kan dat om een reden zijn waar weinig aan te doen is. Dan kun je wel een roze bril ophebben maar als het niet goed lukt om gezamenlijke interesses te vinden, of gwoon omdat je gezicht niet aanstaat, dan past iemand nou eenmaal niet bij jou. Maar vaak is het miscommunicatie die een verwachtingsvolle ontmoeting de das omdoet.

Omdat het in het begin een kwestie van aftasten is., wordt een aardig bedoelde opmerking gemakkelijk als kritiek opgevat. De opmerking ‘Ik houd van blauw’, als iemand toevallig een rood shirt aan heeft, kan voor diegene al genoeg zijn om zich afgewezen te voelen. Terwijl je het helemaal niet in die context had bedoeld. Of je zegt in je onnozelheid iets dat als compliment was gedacht. Wat zit je haar leuk terwijl iemand er zelf helemaal niet tevreden mee is. Dan kan het ook als kritiek worden opgevat. En een vleiende opmerking over iemands uiterlijk is al helemaal uit den boze. Zolang het nog de vraag is of zo’n kijk wederkerig is. Kan je de plank goed misslaan. Vaak onschuldige opmerkingen, ooguit onhandig, en als je iemand wat langer kent dan weet je (meestal) wel welke gevoeligheden vermeden dienen te worden. Maar... geen aardige dingen zeggen is ook niet erg bevorderlijk voor de sfeer. Het blijft dus een heikele kwestie.

Complimenten geven mag dan niet zonder risico zijn, het in ontvangst nemen van een compliment is ook nog een hele kunst. Veel mensen vinden het lastig om ermee om te gaan, lees ik in een artikel daarover. Vooral in een situatie waarin je elkaar nog niet hebt leren kennen. Dan wordt het weggewoven of er wordt een bijbedoeling achter gezocht . En dat kan ook terecht zijn natuurlijk. De meeste mensen deugen, zeg Rutger Bregman, het blijft de kunst om erachter te komen wie dat dan zijn. Maar anderzijds mogen we elkaar ook wel eens het voordeel van de twijfel geven. Een simpel “dankjewel” toch niet zo moeilijk is zou je zeggen.

Als mijn vader het vroeger over ‘complimenten maken’ had, dan bedoelde hij daarmee: gedoe veroorzaken, onnodig moeilijk doen. Als bijvoorbeeld iemand de tafel chic dekte en een uitgebreid diner serveerde, dan ‘maakte die complimenten’. Het kan zijn voortgekomen uit het omstandigheid, dat eenvoudige lieden al gauw in verlegenheid werden gebracht door stadse fratsen. Zoiets als ‘doe maar gewoon’, om de eigen waardigheid te behouden. Misschien was het een lokale Limburgse boerenwijsheid, ik weet het niet. Ze waren dan wel wereldvreemd, die dorpsboeren, maar toch zo dom nog niet. De betekenis van een compliment, als iets dat met de beste bedoelingen wordt gegeven, werd hier veranderd in iets waarmee je de ander in verlegenheid brengt. Dat zegt volgens mij wel iets over het gladde ijs waar we ons op begeven wanneeer we iemand een complimentje maken. Het kan maar zo verkeerd uitpakken.

En dat geldt ook voor deze bijdrage. Voelt iemand zich aangesproken of tekortgedaan dan heb ik dat niet gewild.

Waar gaan we heen?
Een goede vraag als je iemand hebt ontmoet: wat zijn leuke dingen om samen te doen?
Maar zeker ook goed om als single erbij stil te staan waar je het best heen kunt gaan om iemand te leren kennen.

Je hebt als het goed is toch een bepaald iemand die je hoopt te vinden. Iemand die bij jou past, heeft bepaalde eigenschappen en interesses die in het verlengde liggen van die van jou.
Dating experts zeggen dat je daarheen moet gaan waar jouw potentiële partner zich mogelijk ook bevindt.
Dat kan een sportschool zijn, musea of galerie, een schildersclub of een lokale tuiniers vereniging etc.

Ooit vroeg ik op een forum waar mensen hun vorige partners hadden leren kennen.
Wat bleek? Het gros had hun partner via familie of vrienden ontmoet!
Dat had ik niet verwacht.
Ik kom er dan zelf al meteen bekaaid van af, want mijn kring is in die zin niet zo groot en qua familie lopen we de deur niet bij elkaar plat.
Dat zal dan bij iedereen ook weer anders zijn, want sommige families zijn heel hecht en zien elkaar veel, andere niet.

Als ik bij mezelf kijk hoe ik mijn vroege vriendjes en partners heb ontmoet, dan kom ik op dansles, sportschool, één vriendje woonde naast ons, en later via dating sites.

Maar dat was vroeger. Ik ben ook veranderd en gegroeid. Waar zouden die mannen uithangen waar ik gevoelsmatig naar zoek en mee resoneer? Lastig te zeggen.
Mijn laatste partner had wat ik zocht, maar die was -buiten de band waar hij in speelde- niet heel uithuizig. Af en toe bij een maat thuis, maar daar kon ik hem dan niet ontmoeten.

Komt erop neer dat ik niet exact weet waar.
Toen bedacht ik me dat als je gewoon daar heen gaat waar jij het leuk vindt, de kans ook groot is om die potentiële bij jou passende partner te vinden. Mits het iets is voor zowel mannen als vrouwen, anders schiet het nog niet op.

Dan het andere, als je wél iemand gevonden hebt. Het is dan toch ook leuk om geregeld samen erop uit te gaan.
Ideetjes daarvoor zijn heel persoonlijk en zou op zich niet zo heel moeilijk moeten zijn. Je hebt het internet, lokale activiteiten via media en je bent met zijn tweetjes om met iets te komen.
Belangrijker is dan misschien wel hóe je aangeeft wat je graag wilt doen.
Zeker als vrouw kun je dat leuk aanpakken als je weet dat mannen blij worden van jou blij maken.

Hoe doe je dat dan? Bedenk een aantal dingen die je echt leuk vindt. Vraagt een man, “waar zullen we heen gaan?” dan pas je een variant toe van het kanten zakdoekje.

Je weet wel, vroeger lieten jonge vrouwen hun kanten zakdoekje per ongeluk-expres vallen voor die ene leuke man. Hij had dan een excuus om bij haar aan huis te komen voor een samenzijn, met chaperonne erbij.
Ook was er een verrassingselement voor het meisje, want ze wist niet óf hij überhaupt zou komen, noch wanneer.
Ze schreef immers niet op het zakdoekje, “Zaterdag 15.00. Kom op tijd en breng bloemen mee!”
De man moet tenslotte ook de kans krijgen zijn eigen draai te geven aan iets wat vaak al spannend genoeg was.

Mijn scenario is iets anders, je hebt immers al iemand. Je hebt dan meerdere kanten zakdoekjes nodig. Niet te veel, een stuk of vier, vijf.
Elk zakdoekje staat voor iets waar jij graag met die ander heen zou willen gaan. Je laat elk zakdoekje vallen en zegt iets als “dat vind ik allemaal zo leuk, kies jij maar!”
De man is er dan 100% van verzekerd dat zijn meisje blij gaat zijn, ongeacht wat hij kiest.

Anderzijds is het voor een man ook prettig als hij het gevoel heeft dat het zijn idee is. En als er voor jezelf ook nog een verrassingselement aan zit, omdat je niet weet wat hij gaat kiezen, is het toch win-win.
En door de meerdere zakdoekjes te laten vallen, kan hij iets te kiezen wat hem ook interesseert. Iets wat hem niet boeit, kan hij laten.

Ik heb ook een aantal “zakdoekjes”, want ervaring heeft geleerd dat mannen inderdaad vaak vragen waar je samen heen wil.
Eerst dacht ik dan dat zo’n man geen initiatief had, maar nu zie ik het iets genuanceerder. Als ik erbij in calculeer dat een man blij wordt als hij zijn (potentiële) partner gelukkig kan maken, dan ligt het dus anders.

Een man kan zelf natuurlijk ook iets voorstellen. Toch kan ik me niet echt momenten herinneren in het begin van daten dat een man XYZ wilde doen.
Wel meer als vraag gesteld of als tegenvoorstel met goede reden waarom waar ik mee kwam niet schikte.

Het kan ook gebeuren dat je iets wilt ervaren wat je partner erg leuk vindt.
Ik had ooit een partner die gek was van vissen. Daar heb ik finaal niets mee,
maar omdat hij het zo graag deed, wilde ik dat een keer meemaken. Gewoon eens proeven van zijn belevingswereld.

Hoe dan ook, een mooie stapel kanten zakdoekjes is handig. En best leuk, toch?
Met variatie voor korte & langere uitjes, gratis & niet gratis, dichtbij of verder weg.
Van alles wat.

En voor mannen ook niet verkeerd te bedenken wat je graag zou doen samen.
Dat maakt het een stuk makkelijker om voorstellen van de vrouw bij te sturen.
Stel dat het al vrij laat is. Dan kun je zeggen, “Dan moeten we eigenlijk meer tijd hebben. Zullen we dat volgende keer doen en nu XYZ?”
Dan moet je wel een XYZ hebben natuurlijk!