Een waar gebeurd verhaal
woensdag 21 mei 2025

Dit verhaal gaat over Klaas en Kees Zwarthoed en is gebaseerd op historische feiten. Er bestaat een overzichtsboek : Martelaren voor de paus (Prometheus 2023), geschreven van historicus Koen de groot. Op een meidag in 1866 nemen Klaas(22) en Kees Zwarthoed (32) afscheid van hun dorp Volendam. Waarom? Giuseppe Garibaldi en zijn nationalisten bedreigen paus Pius IX van alle kanten om heel Italië onder EEN vlag te krijgen, door bestaande staten zoals het Vaticaan, omver te werpen.
Het gebied van de paus is op dat moment 2 x zo groot als Nederland en persoonlijk eigendom van de paus. Het wordt steeds moeilijker om dat gebied te verdedigen. Daarom roept de paus wereldwijd katholieke jongens op om zich aan te sluiten bij zijn zoeavenleger van gelovige vrijwilligers. De broers Klaas en Kees Zwarthoed zien het als hun missie om naar Rome te gaan. Kees is visser, net als Petrus (1e paus) Klaas is timmerman en droomt van kerken zo lang als de hele Dijk in Volendam. De Vincentiuskerk in Volendam is met 67 meter ook best lang, dat inspireerde hem. De ochtend na hun besluit vertrekken Klaas en Kees naar Amsterdam, waar ze zich aansluiten bij andere zoeaven uit Noord-Holland. Het katholieke geloof was destijds enorm belangrijk, het hiernamaals nog belangrijker dan hun eigen leven. Nederland leverde maar liefst 3102 jongens voor dit leger in 10 jaar tijd.
De naam zoeaven komt van Algerijnse woestijnnomaden in Franse dienst, die later ook voor de paus vochten in hun kleurrijke uniformen. Dat sprak tot de verbeelding. Ze werden slecht betaald, maar het thuisfront steunde hen volop n.a.v. hun bedelbrieven. Na Amsterdam reisden ze naar Oudenbosch in Brabant, een tussenstation. Per trein ging het via Brussel en Parijs naar Marseille. Daar nam de groep de boot naar Italië. Eenmaal in Rome aangekomen werden ze allemaal op de foto gezet. De foto uit 1866, met ook de broers erop, is er nog. Rome maakte een verpletterende indruk op Klaas en Kees en hun medestrijders. Nog nooit hadden ze zoveel kerken gezien. Over de ervaringen van de broers in die tijd is weinig te vinden.
Uit de dagboeken van andere zoeaven komt de strijd voor de vesting Mentana in beeld. Met hulp van het Franse leger weten ze Garibaldi en zijn troepen te verslaan. In 1867 worden honderden strijders onder escorte van de Zwitserse garde (prive-garde van de paus) naar een grote zaal in het Vaticaan begeleid. De paus is in het wit gekleed en draagt de gouden vissersring waarop Petrus als visser staat afgebeeld. Dat is een verwijzing naar zijn afkomst, net als die van veel Volendammers. Ze ontvangen een zilveren medaille, het mentanakruis genoemd. Later heeft hun jongere broer Evert ook nog meegevochten In Mentana is de slag wel bekend, maar de inwoners kennen het volledige verhaal niet. Ze vereren de heldendaden van Garibaldi, die uiteindelijk won. De zoeaven legden wel de basis voor het moderne Vaticaan. Er begon een langdurig conflict tussen de paus en de Italiaanse staat. Pas in 1929 werd het conflict definitief opgelost toen Mussolini het huidige mini-staatje 'Vaticaan" aan de paus gaf.
Na vele omzwervingen door Italië keren de broers veilig terug in Volendam. Tot hun dood krijgen Klaas, Kees en Evert een speciale behandeling van de kerk, zoals een toelage, omdat hun Nederlanderschap werd afgenomen toen ze voor het Vaticaan vochten, want dat was een vreemde mogendheid. Klaas en Kees krijgen een vooraanstaande plaats in de Vincentiuskerk en nemen deel aan processies, vaak met een extra vergoeding. Tegenwoordig heeft deze kerk nog zoeavengeheimen. Een daarvan is verborgen in een geheime kluis. Daarin staat een gouden monstrans, waarin een hostie wordt aanbeden. In een andere kluis ligt het zilveren klemmetje met een gegraveerd kruis erin, die precies past op de monstrans. Volgens het Volendams museum is dit voorwerp, lunula genaamd, gemaakt van de omgesmolten medailles die Klaas en Kees in 1867 van paus Pius IX hadden gekregen. Hoewel de broers zelf vandaag de dag nagenoeg vergeten zijn, is de achternaam Zwarthoed nog steeds een begrip in Volendam...
geplaatst door sixty - 733 keer gelezen
Vorige berichten
Fietsen of wandelen?
Het komt mij zo voor dat we het dating gemeenschap kunnen onderscheiden in fietsers enerzijds en wandelaars anderzijds. Weliswaar zijn er ook leden die zowel wandelen als fietsen op hun to-do-lijstje zetten, ze zijn fluïde zogezegd, maar dat zijn er denk ik niet zoveel. Nu zit ik als Wandelaar ook wel regelmatig op de fiets, maar dat is dan met een doel, de fiets als vervoersmiddel. Een Fietser fietst om het fietsen zelf, om het plezier dat fietsen verschaft. Van het voorbijglijdende landschap, de eeuwig vliedende horizon, van wind om de oren, van bikkelen bij tegenwind. Knap als je zowel Wandelaar als Fietser kan zijn, want het zijn twee verschillende werelden.
De wandelaar is niet gehaast, voor hem (m/v) geen hartritmemonitor, snelheidsmeter en andere prestatiegadgets. De wandelaar is sowieso niet erg van de gadgets. Want dat is de meest kenmerkende eigenschap van wandelen: je hebt er niets meer dan je eigen ‘benenwagen’ nodig, Meer autonomie kun je niet hebben en voor wandelaars is het een gevoel van vrijheid om zonder ballast in een rustig tempo de omgeving te ervaren. Hoewel... menigeen is gevallen voor de verleiding van de Stappenteller, maar dat terzijde. De wandelaar is van alle tijden, h was er al voordat het wiel werd uitgevonden,. Oms bewegingsapparaat is optimaal afgestemd op de uiteenlopende omstandigheden die van nature op aarde voorkomen. Van rul zand tot rotspartijen, kom daar maar eens voor met de fiets.
De fietser beziet de wereld op een iets abstracter nivo. Aan de kleinere details gaat hij al peddelend voorbij. Eens even ergens bij stilstaan is voor de fietser al helemaal niet weggelegd, nee, de fietser kijkt alweer verder, want zijn vervoersmiddel houdt niet van oneffenheden. Het is in hoge mate afhankelijk van een min of meer effen en verhard lint waaroverheen de wielen kunnen rollen en een kei of scheurtje in het wegdek kan fataal zijn. De blik dient altijd vooruit gericht te zijn, maar met die vooruitziende blik legt hij dan wel grotere afstanden af en overziet een groter gebied. Heeft hij daarmee ook ook méér gezien, of een rijkere ervaring opgedaan? Daarover kan je natuurlijk twisten, het is vooral ánders. In mijn optiek is wandelen een meebewegen met de natuur, met gebruikmaking van onze natuurlijke aanleg. Het fietsen is – letterlijk - een uiting van het vooruitgangsdenken, de maakbare wereld, die ons afhankelijk maakt van technologie, maar waardoor ook onze horizon wordt verbreed.
De fiets kun je zien als een van de grote verworvenheden van de industriële revolutie, in de 19e eeuw tot ontwikkeling gekomen, ruwweg in dezelfde tijd dat ook de automobiel ontstond. In een tijdsbestek van zo’n 50 jaar ging het van Draisine (loopfiets) naar Safety Bicycle, het oermodel van onze fiets-met-ketting. Daarvoor moesten wel wegen worden aangelegd; de natuur, die we nu dus infrastructuur noemen, ging grondig op de schop om de vooruitgang mogelijk te maken. De evolutie van loopvermogen heeft wel ietsje langer geduurd. Het verschil is dan ook dat daarvoor de mens zelf, en nog niet de wereld, werd aangepast.
Wij hebben nu de keuze. De fietser kan zich uitleven met een fraai stukje moderne technologie, al dan niet met carbon frame, al dan niet met trapondersteuning. En voor de wandelaar is er gelukkig ook nog genoeg te beleven in dit mooie land en laten we hopen dat dat zo blijft.
De sterren van de hemel
Een hele tijd terug zat ik op een datingsite met heel actief forum.
De gesprekken gingen van gezellig en leuk tot dieper en soms best confronterend.
Op een gegeven moment vroeg ik waarom een man een oudere vrouw zou willen. Ik kon me daar niet zoveel bij voorstellen.
Een man had een 18 jaar oudere vrouw waarmee hij samenwoonde, en hij antwoordde, “Omdat ik geen vrouw wil die nog door de menopauze heen moet!”
Dat schokte me behoorlijk. Wat oppervlakkig! Wat hard en liefdeloos!
Ik kon niet bevatten dat zoiets een reden was voor een man om dan maar voor een oudere vrouw te gaan.
Om eens te checken hoe mannen globaal erover dachten, vroeg ik hoe ze tegenover een vrouw in de menopauze stonden.
Dit keer kwam er meer inzicht uit de antwoorden. Een vrouw die ’s nachts in bed lag te woelen en zweten en die niet kon slapen, daarmee ook zijn slaap verstorend, was niet iets waar men naar uitkeek.
Gossie, ik was toch echt wel met stomheid geslagen. Ik had eerlijk nooit gedacht dat de menopauze zo’n invloed kon hebben op je liefdesleven!
En ik had geen relatie, ik was zoekende naar een leuke man.
Maar zoals altijd ben ik een optimist en geloof ik in het goede. Ik was ervan overtuigd dat als iemand van je hield, hij je echt niet in de steek zou gaan laten omwille van zoiets.
Een aantal jaren later kwam ik zelf in die fase. De voortekenen waren er achteraf gezien al langer, maar het echte beginnen, kwam letterlijk van de ene minuut op de andere.
Zo stond ik heerlijk buiten de heg te snoeien, zo stortte ik ineens bijna in elkaar van de honger? De rest van de dag zat ik als een zoutzak in mijn stoel. De honger ging niet weg als ik at, als ik niet oppaste werd ik kotsmisselijk als ik een normale hoeveelheid at.
Ik wist niet wat me overkwam?!
Ik leek wel weer zwanger, want toen had ik dat ook. Maar hallo, ik was 52, had geen partner, en een onbevlekte ontvangenis leek me niet voor de hand liggend.
Naar de huisarts dus!
Gesprek. Bloedprikken. Uitslag: je zit in de menopauze.
En zo ging ik weer aan de pil. Nu dan om mijn lijf weer te stabiliseren, want ik kon door die hongeraanvallen en heftige bloedsuikerdips niet functioneren. En ik kon amper in slaap komen.
Het werkte, die klachten gingen weg. Top toch?
Maar iets was anders door de pil. Ik hoorde hetzelfde van een jonge vrouw. Dat het was alsof de pil een stukje levensvreugde van je wegnam. Het dempt iets.
Dat voelde ik ook heel sterk.
Mijn inspiratie om boeken te schrijven was in één klap weg, idem met mijn vreugde om cursussen te geven aan vrouwen.
Daten had ik ook net de zin niet meer in. Ik wilde wel, maar de normale drive was te afgevlakt om echt actie te ondernemen.
Logica zegt dan toch dat je ook niet echt aantrekkelijk bent als je je zo voelt? Al kleed je je nog zo leuk aan, je vibe & uitstraling is ‘vlak’. Onsexy. En daten en relatie is niet alleen seks, maar seksualiteit maakt er wél groot deel van uit. Het is enorm bepalend voor de gehele interactie.
Een paar jaar gingen zo voorbij, en ik moest stoppen met de pil want gevaren bladibla. Een alternatief werd niet geboden.
Toch kwamen die heftige klachten van eerst niet meer dezelfde mate terug. Maar ook de zin om te daten en een partner te zoeken bleef weg.
Eerder dit jaar kwam ik héél toevallig op een interview van een gynaecologe die een menopauze kliniek had.
Wat zij vertelde over klachten en risico’s. Mijn kakement hing op half elf!
Dat was de start om me zelf erin te verdiepen. Met mijn nieuw verworven kennis wist ik dat ik alleen op recept kon krijgen wat ik nodig had.
Ik moest dus naar de huisarts.
Huilend van de zenuwen liep ik bij haar binnen. Ik was zo bang dat ze niet mee zou gaan met wat ik wilde: lichaamseigen hormonen.
Maar mijn huisartse was enorm lief, luisterde echt en schreef ook voor waar ik om had gevraagd.
Heel de weg naar huis, 25 minuten lang, heb ik zitten lachen en juichen van vreugde en opluchting!
Nu, 3,5 maand later ben ik zo ongelofelijk blij dat ik dit heb gedaan. Dat ik me uren en dagen heb verdiept in de materie totdat ik meer erover wist dan de gemiddelde arts. Dat ik gedurfd heb naar de dokter te gaan, al was ik nog zo bang voor afwijzing. Dat las ik van zoveel vrouwen. Dat gebeurt anno nu nog steeds.
Terugkijkend zie en voel ik de veranderingen. Nu weet ik ook dat de meeste menopauzale dingen niet duidelijk op te merken zijn. Ze sluipen erin.
En ja, ik snap uit eigen ervaring én van alle –vaak heftige- verhalen die ik heb gelezen, dat het een enorm impact kan hebben op je liefdeleven!
The spring in my step is back! Ik wist niet eens dat die weg was! Alles wat je kwijtraakt, zo heel langzaam, zie je pas als je het een halt toeroept met weer aanvullen van de broodnodige hormonen!
Mijn passie is terug, op alle gebied, van weer schrijven, me goed voelen, tot zin hebben in een fijne liefdespartner en de sterren van de hemel vrijen!
Meer energie, meer vreugde, meer… meer…
Ik was niet finaal futloos, verre van. Maar nu is er dat extra, wat ik eerst ook had en wat toen normaal was.
Ook hier geldt: You don’t know what you’ve got till it’s gone!
Ik heb het weer, en waardeer het enorm.
The spring in my step!
Trouwbelofte is geldig tot aan de dood
Dat is een boute uitspraak, zei ik tegen mijn fietsvriendin, geldt dat voor jou in alle gevallen? Niet als hij mij opeens gaat mishandelen, ons geld vergokt, of het gezin ten onder gaat, maar in alle andere gevallen wel, zei ze beslist. Ze vervolgde haar verhaal "ik ben meer dan 50 jaar met hem getrouwd. Ik wist toen ook al dat hij niet zo romantisch was, maar hij is wel een goede man. Ik was al wat ouder, bijna dertig, maar ik wilde trouwen. het was en is nog steeds een verstandshuwelijk". Maar jullie hebben wel 2 kinderen, dacht ik, maar dat durfde ik niet tegen haar te zeggen.
Alsof ze mijn gedachten kon lezen vervolgde ze. Ik wou ook nog graag moeder worden. Hij heeft een stug karakter en is een man van weinig woorden, maar hij is wel een goede minnaar. We hebben twee prachtige dochters gekregen en ik heb lieve kleinkinderen. Ik was perplex door haar ontboezeming. Heeft hij ooit weleens tegen je gezegd, ik hou van je, vroeg ik? Nee, zei ze, maar dat hoeft ook niet, we laten elkaar leven in de eigen routine. Deze manier hebben we gevonden, waardoor we vredig kunnen samenleven onder een dak. Hij is een avondmens, hij gaat nooit voor drie uur 's nachts slapen en komt pas tegen tegen een uur 's middags beneden. Ik ben een ochtendmens. Ik ga vroeg naar bed en sta om 07.00 uur 's morgens op.
In die ochtenden doe ik mijn eigen ding, ga ik naar hobbyclubjes, koffie drinken bij een vriendin of lekker met jou fietsen, zei ze lachend. Hij vindt alles prima als ik maar rond 13.00 uur weer terug ben. Als ik verder weg met jou ga fietsen meld ik hem tevoren dat het gaat uitlopen. Dan zet ik zijn brunch voor hem klaar, inclusief de koffie. Hij hoeft dan alleen nog maar het knopje van de Senseo in te drukken. Dat ging allemaal goed tot hij ongeneeslijk ziek werd. Toen heeft ze bijna 3 jaar alles op non-actief gezet en tot zijn dood week ze niet meer van zijn zijde. Maar na zijn dood leek zij een ander mens geworden. Alle veranderingen die zij graag wilde in hun huis, maar waar hij zich altijd tegen had verzet, werden nu in een snel tempo doorgevoerd.
Vrij snel ging ze ook weer zwemmen, opnieuw op tai chi en naar de 50plus-bioscoop. Ze deed onmiddellijk de auto weg omdat zij zelf nooit reed en kocht een elektrische fiets. Nu kan ik overal komen zonder stress of met iemand rekening te hoeven houden, zei ze. Leve de vrijheid!! Die vrijheid heeft ze nog ruim 5 jaar volop van genoten, veel deed ze met mij. Tot haar buurvrouw, die al 35 jaar 2 huizen naast haar woonde, ook weduwe werd. Zij werd door haar meegetroond naar alles wat ik eerst met haar alleen deed. We liepen ook niet meer samen naar tai chi en ze ging steeds vaker met haar naar de film. Ik raakte steeds meer uit beeld, hield de eer aan mezelf en liet haar met rust.
Toen werd ze zelf ernstig ziek. Die laatste periode heb ik niet meer met haar meegemaakt. Ze koos er bewust voor om nu exclusief nog contact te hebben met haar (klein)kinderen, deze buurvrouw en de hartsvriendin uit haar jeugd. Het ging heel snel, in 3 maanden tijd was ze weg. Ik denk nog vaak aan haar als ik langs haar huis fiets. Haar kinderen hebben het huis verkocht, er wonen nu andere mensen...