Vermoeidheid in je hoofd

Er was geen licht meer in de kleedkamer, en een ook al wat oudere vrouw zat op de tast haar sportschoenen vast te strikken. We lachten wat, over moonlight training enzo. Ze traint hier samen. Zij en hij hebben hetzelfde trainingsschema, een schema dat ze in dezelfde volgorde afwerken, in even bordeauxrode t-shirts. Ze staan dus constant op elkaar te wachten. Ze zijn best leuk, eigenlijk. Maar wat ben ik tegelijkertijd blij dat ik in mijn eentje train, mijn eigen trainingsschema heb, mijn eigen knalblauwe t-shirt. Of mijn witte t-shirt, mijn zalmroze, mijn grijsblauwe. Maar toch. ‘Heb jij dat weleens’, vroeg een mede-dater mij ooit heel treffend, ‘dat je in je uppie kunt genieten van wat dan ook en tegelijkertijd het gemis kunt voelen van er samen van genieten.’ Ja, dat heb ik ook. Best vaak, eigenlijk.
En daarom blijf ik hier - en daarom schrijf ik hier. En zolang ik het raadsel van liefde en aantrekkingskracht niet heb opgelost, schrijf ik over wat mij zoal overkomt als jonkvrouw zonder ridder aan mijn zijde.

‘Wees liever een cyborg dan een godin.’ (uit: ‘A Cyborg Manifesto’, van filosoof Donna Haraway)

Ik had hem een foto vanaf de Waalbrug gestuurd, op die eerste dag van de Nijmeegse Vierdaagse. ‘Wandelze!’, stond er onder. ‘Dank je! Blijf je daar?’, appte hij terug. Ik staar naar dat laatste zinnetje. Blijf je daar. Blijf je daar wat? Blijf je daar staan, zitten, slapen, wachten, op mij wachten? Dat laatste leek mij het meest logisch - maar ook absoluut onlogisch: Ik sta hier en uiteindelijk loopt hij hier langs, normaliter later dan mijn dochter. Ik sta hier mijn wandelende dochter op te wachten. Wist hij eigenlijk wel dat ik elk jaar hier, op dit plateautje bij de brug, op haar wacht? ‘Alleen de laatste 5 km. meelopen met mijn dochter, niet overnachten,’ was uiteindelijk mijn antwoord, een antwoord dat ik later als ‘hyper logisch’ zou bestempelen. Filosofen zoeken nog steeds naar een ‘theory of meaning’ die moet verklaren dat we begrijpen wat de ander zegt, schrijft, of denkt. Voor mij geldt simpelweg: des te blijer ik van die ander wordt, des te lastiger het is om uit alle mogelijke betekenissen en bedoelingen die ene juiste te kiezen.

‘... en ze praatten over doodgewone dingen zoals met wat voor iemand ze zouden gaan trouwen…’ (uit: 'Lichte jaren’, van Elizabeth Jane Howard)

De jongens kwamen als één man de roltrap op. Ze praatten met harde stemmen, en ze droegen lichte t-shirts op lichte broeken - behalve één jongen, die een beige hansop droeg. Een even beige, cilindervormig object bungelde voor zijn kruis; het ding zat vast met grote, losse steken zwart ijzergaren. Wij, mijn mede wandelaarster en ik, hadden juist geconstateerd dat er hier vreemd volk rondliep. Nou ja, wij staan ook niet iedere zaterdagavond op station Lelystad, en misschien waren wij wel even vreemd met onze rugtassen en onze verwaaide haren. De jongens stonden plotseling om mij heen. Ze waren lang, ze hadden sportschool torso's - en ze waren vriendelijk. Ze wilden een foto maken. ‘Jullie willen dat ík een foto maak?’ ‘Nee, wíj maken een foto. Van jou, met hém. Terwijl je hem daar vasthoudt.’ De jongen in de beige hansop stond nu vlak voor me, bood het ding aan. De jongen naast me greep naar mijn hand. ‘We willen een oude vrouw op die foto,’ zei ergens een stem. ‘Sodemieter op’, zei toen die oude vrouw. Met haar voorleesstem, zodat ze het maar één keer hoefde te zeggen. Ze dropen af - en even later legden ze het ding juichend op de donkere rug van een jonge vrouw. Ze leek het prima te vinden. En nu is er dus een meisje getrouwd met die ene jongen - en kan ik eindelijk het woord ‘strapatsen’ gebruiken. Want strapatsen, dat waren het.

Standaard lopen / rennen tijdens een voetbalmatch vijfentwintig personen op de grasmat. Reken maar: twee keer elf spelers, een scheidsrechter en twee grensrechters. De scheids oftewel de arbiter is één van de meest verguisde mensen van het spel. Iedereen heeft kritiek op hem. Hij doet het nooit goed; de kritiek wordt vaak bepaald door de voorkeur van de criticus voor een bepaalde club. Waar de scheidsrechter geacht wordt objectief te zijn is diegene, die zijn beslissingen beoordeelt dat bijna nooit. Er is zelfs een protocol van de voetbalbonden over de beslissingen van de scheidsrechter. Ik zou voor geen goud in de schoenen willen staan van een arbiter; uit het recente verleden zijn gevallen bekend, waarin een besluit van hem tot veel agressie van spelers heeft geleid, omdat ze het niet met hem eens waren.

Andere scheidsrechters blijven doorgaans zelf buiten schot. Een scheids bij tennis zit zelfs de hele wedstrijd uit, alleen zijn hoofd moet goed wendbaar zijn. Naast de sport zijn er overal in de maatschappij personen, die als beroep hebben bij geschillen tussen individuele mensen of groepen te bemiddelen. In de politiek hebben ze weer een andere rol. Ze proberen een band te smeden tussen de partijen, zodat ons land, onze provincie of stad bestuurd kan worden.

Bij relaties kom ik ook scheidsrechters tegen. Een moderne benaming is mediator, oftewel bemiddelaar. Een mediator wordt vaak ingeschakeld als een soort laatste redmiddel, als twee echtgenoten samen er niet in geslaagd zijn hun relatieproblemen op te lossen. Als die mediation niet lukt resteert de gang naar advocaten, die de echtscheidingsprocedure in werking stellen. Ook advocaten moeten vaak bemiddelen, maar dan met een ander doel. Zij onderhandelen voor hun cliënt om zo goed mogelijke voorwaarden te krijgen voor de scheiding. Meestal heeft elk van de echtelieden een aparte advocaat, maar als er geen sprake is van een vechtscheiding wordt om kosten te besparen ook wel gekozen voor een gezamenlijke advocaat.

Een mediator wordt daarentegen altijd “ingehuurd” door beide partijen, of het nu gaat om een zakelijk conflict of bij een mogelijk uit elkaar gaan van echtelieden. In het laatste geval zit er een valkuil in. Een mediator moet dus onafhankelijk zijn, maar lukt dat altijd?
Bemiddelaars zijn ook mensen met een gevoel. Afstand nemen tot hun clientèle is moeilijk, hoe professioneel ze ook zijn. De bedoelingen bij mediation zijn glashelder: Proberen om breuken te herstellen, mensen die in een moeilijke situatie zitten tot elkaar brengen.

Wanneer het initiatief om een mediator in te schakelen nadrukkelijk van één van beide partijen komt is het niet verwonderlijk, dat een mediator de argumenten van die partij als vertrekpunt neemt voor het traject dat gevolgd gaat worden. Een traject? Ja zeker, er wordt via een min of meer van te voren vaststaande methode een tijdlijn bepaald. Beide partijen komen eerst samen met de mediator om in een gesprek de situatie toe te lichten. Daarna wordt er gesplitst. Er volgen enkele sessies tussen de mediator en elk van beide partijen afzonderlijk. Tenslotte is er een evaluatie waarin alles wat op tafel is geweest tot één conclusie gesmeed wordt. Dan moet blijken of de bemiddeling succes heeft gehad.

Ik heb zelf “aan den lijve” ondervonden hoe zo’n mediation kan uitpakken. In mijn geval heeft het niet geleid tot herstel van de relatie. Ik kreeg in de slotsessie een eisenpakketje voorgelegd, waar ik slechts gedeeltelijk aan kon /wilde voldoen. Toen was het einde oefening. Mediation heeft te maken met gevoelens maar ook komt het er op aan, hoe sterk ik en de ander in onze schoenen staan. De mediator neemt overigens niet het besluit over de uitkomst, dat doen de partijen waar het om gaat.
Wie heeft zelf ervaring met mediation bij relatieproblemen gehad? Wie durft zijn / haar ervaringen hier te delen?
Is het sowieso zinvol om als er sprake is van een groot meningsverschil de hulp van een bemiddelaar in te roepen of kan men beter op eigen houtje proberen het probleem op te lossen?

Een jaar of tien geleden was ik op verjaardag van een vriendin.
We waren met een wat grotere groep vrouwen die geregeld bij elkaar kwam, heel leuk.
Het was een zomeravond en we zaten in het overdekte aangebouwde buitenterras. Met de gebruikelijke Hollandsche gezelligheid; sfeerverlichting, hapje, drankje, lekker kletsen.
Ik weet niet meer hoe ik erop kwam, waarschijnlijk was ik gewoon nieuwsgierig naar de antwoorden, en ik vroeg de groep hoe zij het huwelijksbootje ingestapt waren.
Hadden zij een echt romantisch aanzoek gehad of niet?
Alle onderlinge gesprekjes stopten en iedereen was ineens erbij, vol aandacht.

Ik vertel zo verder, maar even terug naar nu.
In het boek Mars & Venus on A Date staat een stuk over het aanzoek. Mannen weten vaak niet hoe belangrijk dat is voor een vrouw.
Op Venus is dit een van de belangrijkste momenten in het leven van een vrouw.
Het is iets wat ze haar hele leven onthoudt en waar ze ook over vertelt aan vriendinnen. Het is een soort cadeau van de man aan de vrouw. Een heel waardevol cadeau.
Op Mars wordt dat doorgaans niet begrepen, maar als een man een vrouw echt een onbetaalbaar cadeau wil doen, doet hij een romantisch aanzoek.

Zelf kan ik me daar helemaal in vinden.
Bij mij is het destijds heel anders gegaan. Het was iets wat we bespraken. Ik was zwanger en het leek ons handiger na de zwangerschap te trouwen. Later bedachten we dat je dan een heleboel zelf moest regelen wat automatisch geregeld was als we zouden trouwen.
We trouwden toen ik vijf maanden zwanger was.
Geen aanzoek en geen top trouwdag omdat ik hartstikke moe was. En vanwege mijn babybuik ook niet mijn droomtrouwjurk.

Ondanks dat dat inmiddels al jaren geleden is en geen rol meer speelt, is het toch een soort pijnstuk gebleven.
Eigenlijk een beetje wat John Gray in dat boek zegt: het is een heel waardevol cadeau.
Ik heb dat cadeau nooit gekregen. En ik kan beamen dat het een van de belangrijkste dingen is in het leven voor een vrouw.
Nog altijd droom ik van een romantisch aanzoek. Die geweldig fijne man die op zijn knie gaat voor me en me vraagt of ik zijn vrouw wil worden.

Dat speelt ook mee in daten als een man voor ontmoeten al aangeeft niet meer te willen trouwen.
Deep down voelt dat voor mij als, “Dat waardevolle cadeau gaat me onthouden worden...”
Dat vervult me dan met verdriet. Dat stop ik weg, maar het is er zeer zeker! Het is zo belangrijk, zo’n groot cadeau, dat het niet krijgen ervan als afwijzing voelt. Als vrouw niet volledig omarmd worden door een man.
Voor de duidelijkheid, dat is geen mentaal iets. Dat komt uit een heel diep innerlijk iets.

Als een man vooraf dat al aangeeft, dan is dat gevoelsmatig al een enorme veer laten, een hele grote stap terug doen, voor ik hem ook maar heb leren kennen.
En de vraag rijst of ik hem dan überhaupt wel wil leren kennen? Want als ik tevoren al weet dat hij mij niet wil geven waar ik als Venusian nodig heb, doe ik mezelf van meet af aan al tekort.
Natuurlijk kun je wel een fijne relatie krijgen. Maar dat ene waardevolle krijg je niet. En dat kun je wegstoppen, niet aan denken, proberen niet te voelen, maar het blijft aanvoelen als net niet krijgen wat je nodig hebt om vervuld te zijn.
Best lastig uit te leggen, want het is bijna iets wat in het onbewuste afspeelt. Vandaar dat ik zeg, het is niet iets mentaals.

Apart wel, he, dat het op Venus en Mars echt heel anders er aan toegaat.
Ik blijf hopen die man te ontmoeten die Venusians wel begrijpt!
Ik weet ook dat er mannen zijn die roepen “nooit meer!” en dan toch op hun knie gaan als ze de juiste vrouw ontmoeten.

Terug naar de gezellige verjaardagsavond.
Alle vrouwen waren enthousiast over mijn vraag hoe ze ooit in het huwelijksbootje gestapt waren.
Bij de meesten was het hetzelfde gegaan als bij mij. Iets wat gewoon tussen de aardappelen en de jus besproken was om te doen. Voornamelijk om praktische redenen, zoals gemeenschap van goederen, ouderschap van kinderen. Iemand zei dat het financieel gunstiger was.

Toen begon Jane te vertellen. (niet haar echte naam)
Zij was met haar vriend in New York en stonden hoog op de Empire State Building op het panorama deck. Daar ging hij op zijn knie en vroeg haar ten huwelijk.

Ik krijg daar nog kippenvel van om te vertellen!
Van de hele groep vrouwen was er slechts 1 die een huwelijksaanzoek gehad had.
De reden dat ik er kippenvel van krijg, terwijl het niet eens over mij ging, geeft aan hoe waardevol dat cadeau is! Zelfs als het een andere vrouw overkomt, raakt het je!
We lezen niet voor niets stapels liefdesromannetjes. Die romantiek willen we zelf ook ervaren.

Dat verandert ook niet met leeftijd, het verdwijnt ook niet als je ooit al een mooi aanzoek hebt gehad.
Je begint als vrouw ook weer iets nieuws met een nieuwe liefde en dan is dat cadeau mogen ontvangen weer net zo belangrijk.

Dus heren, als je weer een nieuwe liefde vindt, dan hoop ik dat je hieraan denkt.
Men zegt zo makkelijk “diamonds are a girl’s best friend” maar zonder aanzoek is die diamant niet zoveel waard.