Kerst

Een bosperceel was helemaal vol geplant met sparren voor de verkoop. Iedere spar deed zijn uiterste best om uit te groeien tot een begerenswaardige kerstboom. Hun levensdoel was immers om mooi opgetuigd bij de mensen thuis te mogen staan tijdens de kerstperiode. Daarvoor moest je dus een volle boom zijn, waarin de mensen hun verlichting en kerstversiering in volle glorie konden ophangen.

De sparren keken ieder jaar vol spanning uit of ze een uitverkoren kerstboom waren geworden die naar de mensen mocht. In het midden van dit bos stond een half kale boom met armetierige takken. Hij kon slecht aarden tussen al die wedijverende bomen Jaar na jaar werd hij overgeslagen en bleef hij staan. Hij werd wel steeds hoger en breder, want een volwassen spar kan wel 30 meter hoog worden en ruim 7 meter breed. Ziijn stam bleef echter kaal tot bijna 5 meter hoogte. Op een dag, ergens in de zomer, kwamen er vier mannen het bosperceel inspecteren. Er waren dit jaar geen nieuwe bomen geplant, dus het terrein zag er nogal troosteloos uit.

Ja, dit gebied is uitermate geschikt voor onze nieuwe natuurcamping, zei de leider van de mannen. De omgeving is prachtig, we hoeven alleen maar de wortels te verwijderen van de gekapte bomen. Een van de mannen vroeg aan de leider : wat doen we dan met deze grote, half kale boom? Die blijft staan, zei hij na enig nadenken. We maken een bank rondom zijn stam, daar kunnen de mensen fijn op zitten. Met die brede takken op ideale hoogte geeft hij een grote schaduwplek in het centrum van de camping. Aldus geschiedde. De campinggasten maakten dankbaar gebruik van zijn schaduw op hete, zonnige dagen. Onder zijn dichte bladerdek werd bovendien leuke sfeerverlichting aangelegd. 's Avonds werd de boom daardoor ook een geliefde ontmoetingsplek.

Hoe kan ik dit verhaal vergelijken met mensen die ook niet zo goed in een groep kunnen gedijen? Er zijn tal schilders, acteurs en schrijvers die in hun jeugd best eenzaam waren en zelfs gepest werden, omdat ze zo anders waren. Daardoor konden ze hun talent in alle rust ontwikkelen. Eenmaal volwassen groeiden ze uit tot bekende personen in eigen land. Sommigen werden zelfs wereld beroemd. Dan kregen ze een eigen museum, hun boeken werden bestsellers of hun voorstellingen en films ontvingen oscars. Van eenzaam kind getranformeerd naar sterrenstatus, zo mooi kan het zijn.

Maar hoe maakt een gewoon mens dan een ommezwaai? Ik ken genoeg mensen in mijn omgeving die behoorlijk alleen zijn komen te staan. Ze veren op als er een fijne partner in hun leven komt. De tuin wordt opeens onder handen genomen, de kamerinrichting hier en daar wat gemoderniseerd. Maar de belangrijkste ommezwaai is toch wel een veel positievere levenshouding...

Ik lees wel eens wat. Waarmee ik niet wil zeggen dat jij nooit iets leest, en al helemaal niet dat het goed zou zijn om wel eens iets te lezen. Schrijven is best lastig, tegenwoordig: iemand kan immers zomaar iets lezen wat er helemaal niet staat en dat met zichzelf vermenigvuldigen. Terwijl er niets anders staat dan wat er staat...

Goed, ik lees dus wel eens wat. Zo las ik in een grappig uitgevoerd vierkant boekje* (en de aanvullende longread) dat 6% van de Nederlandse bevolking dagelijks een kippenvelmoment meemaakt, 29% wekelijks, 30% maandelijks, 29% minder dan maandelijks, en 6% nooit. Nu hoor ik bij die laatste 6% - wat niet in de lijn der verwachtingen ligt: Vrouwen zijn met 72% immers beter vertegenwoordigd in de categorie ‘maandelijks en vaker’ dan mannen (53%). De mensen die aangeven vaker kippenvelmomenten mee te maken, scoren ook hoger op geluk en een als zinvol ervaren leven. Kippenvel alleen is een reactie op kou of hevige schrik, maar maak er een moment van en het is een intens, positief gebeuren. Nou ja. Ik vond het een grappig onderzoek - ook al is 'kippenvelmoment' voor mij een doodgeknuffeld woord. Het is zo’n woord dat alleen geschikt is voor een spelletje ‘hoeveel woorden kan je van de letters maken’. Of heb ik iets gemist, en is kippenvel het nieuwe genieten? Gaat op een zonnig terras de koffie geserveerd worden met de woorden ‘‘voor je kippenvelmoment’’ in plaats van met ‘‘geniet ervan’’?

Afgelopen zomer, toen het buiten zelfs te heet was om het zonnescherm naar beneden te draaien, las ik over een kerstboom van karton. Acht ingenieus ontworpen, perfect gesneden stukken karton die, in elkaar geschoven, een kerstboom van ongeveer mijn eigen hoogte vormden. Nu ontdekte ik toch al geen enkel mogelijk kippenvelmoment in alweer die besneeuwde kunstkerstboom uit de schuur halen en alweer versieren met alweer dezelfde ballen, slingers en engeltjes, en vooral niet in alweer sneeuw, naalden en scherven stofzuigen. Maar een heiden die van een mooi versierde en verlichte kerstboom kan genieten, ben ik wel. Ik bestelde de kartonnen kerstboom. Hij ruikt lekker naar karton, en hij staat nu in mijn kamer. Ik heb, met behulp van een priem, een dikke leernaald en koperkleurig lint, twaalf gloednieuwe, van de goede Sint gekregen glazen engeltjes aan zijn punten gestrikt. Ik heb drie keer twaalf kerstballen aan datzelfde koperkleurige lint geknoopt, en ze van zijn top naar zijn basis langs de kruispunten van de stukken karton laten hangen; een donker zilveren, een diepblauwe, en een koperkleurige slinger van glimmende ballen. Ik heb twee lange slingers van kleine zilveren balletjes rondom de boom gedrapeerd en hier en daar met spelden vastgeprikt. Ik heb de lamp in de boekenkast zo gedraaid, dat het licht hem beschijnt. Hij is nog steeds geen kerstboom. Hij is een kunstig gevormd object van karton, vol gehangen met kerstversiering. Morgen maak ik weer acht stukken karton van hem en breng hem naar de schuur. Het is immers pas acht december. Het komt wel goed: Er staan appelmoes muffins in de oven.

*Nederland in cijfers, editie 2022, een uitgave van het CBS; longreads.cbs.nl

Ik weet nog hoe het vroeger was, toen ik kind was: mijn vader luisterend naar Langs de lijn op de radio, wij stil blijvend en sluipend naar onze kamer verdwijnen, voorzichtig dat we geen onverwachte geluiden maakten want stel je voor dat er dan juist op dat moment een doelpunt gescoord zou worden.
Later kwam de tv, Studio Sport, en dat was in mijn ogen nog vervelender, want het stil blijven bleef maar ook bewegend werd als storend beschouwd( “ Wiebel niet zo!”). Het ergste vond ik het als er op een ander net een leuke film was die mijn moeder en ik wel wilden kijken maar het voetbal stond op, zelfs als mijn vader halverwege in slaap viel en na de wedstrijd verkondigde dat het een slechte wedstrijd was, “ jullie hadden net zo goed die film kunnen kijken”.
Ik heb echt geprobeerd om voetbal leuk te vinden, ik ben naar wedstrijden geweest, zelfs naar de belangrijke wedstrijd Ajax- Independiente in het Olympisch stadion, maar toen ik juichte voor een doelpunt van de tegenpartij vond ik het genoeg geweest.
Gelukkig trouwde ik met een man die niets met voetbal had…..de eerste tijd. Langzaam maar zeker kwamen er steeds meer wedstrijden in beeld, zeker toen onze zoon zelf op voetbal ging, met de grote toernooien kwamen de oranje vlaggetjes in huis, we keken samen met de buren de belangrijke wedstrijden, we hadden zelfs een oranje opblaasbare dugout met bierglashouder. Toen “we” verloren trok ik meteen de stopjes uit het geval, en ergens tussen de toernooien is het lek geraakt, hoe dat is nog steeds de vraag….
Ik zei wel eens: Geef ze allemaal een bal, dan hebben ze allemaal plezier! Maar dat was bijna vloeken in de kerk, want het was toch een geweldige sport!
Ik moet eerlijk zeggen dat sommige wedstrijden ook echt wel leuk waren, ik vond het Engelse voetbal wel leuk: gewoon gaan, richting doel van de tegenstander, en daar maar zien wie er kon scoren.
Later kwam meer het “pingpong” voetbal, eindeloos heen en weer, nadenken hoe en wat, en ik zat mij te ergeren. Zeker als er zoveel gepraat omheen was: Voor-, tijdens- en nabeschouwingen, er werd meer gepraat dan gespeeld.
Ik zal het maar eerlijk zeggen: ik hou niet zo van voetbal. En dan heb ik het nog niet eens over de randverschijnselen zoals agressie, vernielingen, de politie en de ME in busjes langs de route waarlangs de “ supporters” geleid worden.
En ergens vrees ik een eventuele nieuwe relatie, als er in een profiel staat dat de persoon van voetbal houdt, want in hoeverre is dat houden-van een punt om rekening mee te houden? Worden af en toe grote wedstrijden bekeken of worden alle wedstrijden, alle praatprogramma’s, alle beschouwingen bekeken en beluisterd? Ziet zo’n relatie er uit als LAT relatie met als leidraad voetbalschema’s?
Ik vind het best wel een ding om rekening mee te houden.
Wie heeft een oplossing?