Valt reageren ook nog te leren?
maandag 27 oktober 2025
Elke vorm van tweezijdige communicatie, verbaal of non verbaal, bij een fysieke ontmoeting of bij digitaal contact, en zelfs bij schriftelijke uitwisseling draait om reacties.
Actie roept reactie op. Als een woord, een mening door iemand uitgedragen niet goed landt bij de luisteraar, de lezer kunnen er verschillende dingen gebeuren.
Een gesprek is een woordenspel, het ontaardt niet zelden in een woordenstrijd. Of er wordt door een van de partijen iets gezegd, wat in het verkeerde keelgat schiet. Soms wordt een uitspraak niet bedoeld om de ander te kwetsen, maar ook komt het voor dat er iets opzettelijk wordt gezegd of geschreven, dat de hoorder / lezer op een verkeerde manier raakt.
Van iemand die heel snel reageert en vooral met een onplezierige uitspraak op de proppen komt wordt gezegd, dat die persoon het hart op de tong heeft. De spreker gebruikt dit ook wel als excuus voor een lompe niet doordachte uitspraak. En dat excuus wordt echt niet door iedereen geaccepteerd.
Voordat ik ergens op reageer probeer ik waar mogelijk mijn woorden goed te kiezen. Bij schriftelijke communicatie gaat dat wat eenvoudiger dan in een “een op-een” gesprek. Wie wel eens een toespraak voor een groter gezelschap moest houden kan zich bedienen van een uitgewerkt verhaal, dan gaat de spontaniteit er een beetje af. Toch kan zo’n uitgewerkte toespraak op papier de redenaar voor veel ellende begoeden.
Er zijn politici die hun uitspraken heel zorgvuldig afwegen en dan nog onderuit gehaald worden door heel kritische luisteraars en commentatoren. Andere sprekers uit de landelijke en internationale politiek blunderen zonder blikken of blozen; soms kiezen zij ervoor een volgende keer een mening te verkondigen, die geheel tegengesteld is aan wat zij aanvankelijk te berde brachten.
Hoe gaat dat bij een gesprek tijdens een date? Ik kan mij niet voorstellen dat iemand gewapend met een blocnootje de ontmoeting met een potentiële geliefde aangaat! Ik zie het al voor me, met een potloodje achter oor geklemd zittend aan het tafeltje in het bruine café. Mijn date zou mij meteen vragen of ik soms bij een krant of roddelblad werk als journalist of schrijver van smeuïge artikeltjes.
Er zijn situaties, waarin het niet verwacht wordt dat iemand reageert of pas reageert nadat de spreker zijn verhaal heeft afgerond. Reageren in een vergadering verloopt heel anders dan antwoorden in een gesprekje bij een date. In een vergadering hoort een voorzitter de touwtjes in de handen te houden. Ik heb veel vergaderingen zowel beroepsmatig als in het vrijwilligersleven bijgewoond, vaak als secretaris / notulist en daarom heb ik ook heel wat voorzitters “versleten”. In het kader van een leergang discussie- en vergadertechniek heb ik ook een les voorzitterschap gekregen. Daardoor ontdekte ik dat er goede en belabberde voorzitters zijn (evenals goede en slechte notulisten). Een vergadering die verzandt in oeverloos gezwam is een ware ramp.
Ik kan pas reageren als ik in een gesprek datgene wat diegene die tegenover mij zit uitgesproken heeft goed beluisterd heb. Helaas betrap ik mij er zelf op, dat ik dan vooral daarop reageer, wat mij geraakt heeft maar niet op dat, waar mijn gesprekspartner mee zit. Dat lijkt een beetje op opportunistisch reageren. Of is het weer zelfbescherming? Doordat ik niet inga op zaken, waardoor ik in een moeilijk parket zou kunnen geraken voorkom ik dat ik dingen noem, die ik eigenlijk voor me wil houden.
Het kan geen kwaad voorzichtig te zijn in zowel de woordkeuze als de keuze van de gespreksonderwerpen. Soms raak ik door een van die keuzes een gevoelige snaar. Maar, dat doen anderen ook bij mij! Ik wens iedereen fijne gesprekken toe en heel mooie reacties…
geplaatst door Aktivo1 - 823 keer gelezen
Vorige berichten
Wat doen we met Kerst?
Wat gaan jullie doen jullie met de Kerstdagen? Dat is een vraag die ieder jaar rond deze tijd terugkomt. Mijn oudste zoon heeft al jaren weinig met Kerstmis vieren in familieverband. Het liefst zit hij samen met zijn vrouw thuis bij zijn eigen kerstboom. Kan hij in alle rust het afgelopen jaar de revue laten passeren. Ze werken allebei fulltime, hebben een druk leven en nu ook een zoontje van 1,5 jaar oud, dus dat snap ik wel. Prima, zeg ik dan, Fijne Kerstdagen.
Eigenlijk heb ik zelf ook niet veel met die hype rond de Kerstdagen. Dat komt door alle reclames over de hele vracht aan luxe gerechten, die je volgens de supermarkt op tafel moet zetten. Ze laten vaak een lange tafel zien, waar alles feestelijk op is uitgestald Daar zitten dan minstens 8 vrolijke mensen aan, die dit allemaal gaan consumeren. Soms wordt er nog een stoel aangeschoven voor een eenzame buurman of buurvrouw die ze hebben uitgenodigd. Kijk toch vooral goed hoe gastvrij en sociaal deze familie is. als deze extra dinergast dankbaar binnen komt
Er is haast niet aan te ontkomen, want deze reclame wordt minstens nog twee weken herhaald. Ik kan me zo goed voorstellen dat mensen die op deze dagen alleen zijn helemaal geen zin hebben om daar naar te kijken. Dit heeft meer te maken met de verkoop van al die dure gerechten dan sociaal gedrag, want daarna toont de supermarkt trots alle heerlijke gerechten en wat het kost. Ik vraag me toch af of dit nou zo nodig is. Via hun eigen folder kan je toch ook een goede kerstmaaltijd samenstellen. Waarom moet dat per se zo uitgebreid?
Hangt de gezelligheid dan af van hoe feestelijk gedekt de tafel en het natafelen is? Ik heb van de week bij mijn zoon en zijn vrouw een eenvoudige, maar smakelijke maaltijd gegeten en rustig met ze bijgepraat. Last but not least, daarna zittend op de grond tussen het speelgoed, heerlijk met mijn kleinzoon gespeeld. Is me oneindig veel meer waard dan al die poespas...
Achterland
'En pap, nog wat gescoord de laatste tijd?'
Ik hoor jullie denken, wat is dat voor ordinair kroost, maar wij hebben zo ons gezinsgevoel voor humor, dat niet door iedereen begrepen, laat staan gewaardeerd wordt en dat houden we graag zo. Zo vader, zo kroost.
'Nou jongens', mijn dochter vindt dat o.k., 'toevallig werd ik laatst om half drie wakker', dat 'toevallig' klopt niet maar o.k., 'en dat was níet in mijn eigen bed.'
Er klonk instemmend geluid, als in: nou, niks bijzonders toch? Leuk! Vertel! Het was pas toen ik over dat kunstgebit begon, dat ze begonnen te steigeren als in: willen wij dit horen?
'Ja jongens, willen jullie het nu horen of niet?' In veel gremia misschien een retorische beleefdheidsvraag die direct en volmondig met ja wordt beantwoord, zo niet in wat er nog over is van mijn gezin. Dus ik hield stand en zei: 'In mijn tijd was het nog volstrekt normaal om, als je een slecht gebit had, rond je dertigste preventief een kunstgebit te nemen om van het gedoe af te zijn.'
'Nou ja pap', zei mijn zoon, 'kan ook voordelen hebben', waarop zijn dochter, mijn kleindochter zei dat hij dat niet kon maken, waarop hij weer zei, dat ze niet zo woke moest doen. Tijd om in te grijpen.
'Jongens, ik snap de gevoeligheid, maar ik moet jullie teleurstellen, die is tijdloos. Er zijn altijd altijd mensen die iets vinden van wat een ander zegt of denkt. En overigens ging het gebit pas na het zingen de kerk uit.'
Ik liet maar achterwege dat ik me best wat kon voorstellen bij de foute opmerking van mijn zoon. Ik houd van mijn achterland, maar verlang naar mijn voorland.
Kerstmarkt : Mensen bekijken en horen even over de grens
Toen ik een gratis bustochtje in de schoot geworpen kreeg ging het allemaal net ietsje anders dan gepland. Op zaterdag 29 november stond ik om half 8 ’s ochtends klaar voor een bus, die mij naar Oberhausen zou brengen, voor de kerstmarkt. Door een miscommunicatie van de reisorganisatrice met de buschauffeur kwam het vervoer bijna twee en een half uur later.
De rit verliep verder perfect, op een paar keer “Stau” na. Vond het wel apart dat de info in de bus in het Nederlands en Turks gedeeld werd… Bij aankomst in Oberhausen kregen we allemaal een envelopje met een kerstkaart, en daarin € 10,- als goedmakertje voor de vertraging.
Een kerstmarkt is leuk maar niet om er een halve dag te vertoeven. Na de koffie met apfelstrudel (daar was ik om een uur echt aan toe!) wandelde ik via een megagroot reuzenrad, een sneeuwrodelbaan voor kinderen en de Eiswelt naar het winkelcentrum Westfield Centro, het grootste winkelcentrum van Duitsland. Bedoeling is natuurlijk dat je daar naar toe gaat om te shoppen; maar ik koos voor het inademen van de sfeer. Ik vond een plekje op een uiterst comfortabele bank op de eerste etage Van daaruit had ik prima zicht op de benedenetage en vooral op alle passanten. Vaak hoorde ik Nederlands spreken om mij heen, voelde me niet echt als in “Die Heimat”.
Maar het is dus wel genieten van de mensenstroom die op gelijke hoogte en zes meter lager langs schuifelde, Ik had niet de indruk dat iedereen er gericht op zoek was naar iets speciaals, een koopje (?). Toch zeulden velen goed gevulde tassen met zich mee. Het geheel deed Amerikaans aan, en het herinnerde aan mijn bezoek aan Californië begin december 2010, waar ik in zo’n winkelcentrum overspoeld werd door kerstklanken. De sfeer was er vandaag prettiger dan in Hoog Catharijne in Utrecht.
Wat zou al die mensen bewogen hebben hun zaterdag daar door te brengen? Ik zag veel stelletjes en complete gezinnen op zoek, ja, naar wat? Leuk is dat het gezelschap links en rechts van mij op de bank niet steeds hetzelfde was. Een paar Hollanders, een Duits echtpaar. Ik begon trek te krijgen in de glühwein, die zou ik in de kerstmarkt zou moeten scoren. Ik genoot van het mensen bekijken, in dat opzicht kwam ik in het winkelcentrum ruimschoots aan mijn trekken, mijn tong wilde ook aan zijn trekken komen
Naast mij namen twee jonge dames plaats met een leuke doosje met de tekst “Cookie Couture” Nu weet ik wel wat Haute couture voorstelt, maar een Cookie Couture? (ik haat Cookies op internet). Een van beiden opende het doosje, er zat een chocolade brownie - koekje in en bij gebrek aan bestek hapten ze beiden om beurten een stuk van deze lekkernij af.
In elk geval motiveerde mij dit om nogmaals naar de kerstmarkt te gaan om aan de verlangens van mijn inwendige mens enigszins tegemoet te komen. Zoals gezegd gedaan, eerst een glas glühwein, heerlijk warm, en als alternatieve maaltijd een bak gepofte krieltjes met saus. Zo kon met een gevulde maag de terugrit een aanvang nemen. Die verliep zonder horten en stoten, tenminste? Omdat de roots van zowel de chauffeur als een deel van de inzittenden kennelijk in Turkije lagen was de muziek van de intercom deels op deze cultuur afgestemd, in plaats van de overbekende Merry Christmas en Jingle Bells songs.
Enkele dames werden door deze muziek geïnspireerd om te bewegen; zij begonnen in het bovenste deel van de bus op het gangpad te dansen. Dat kon de chauffeur niet waarderen, vanwege de gevaren die dit met zich meebrengt in een rijdende bus op de snelweg. Hij moest derhalve deze lady’s even tot de orde roepen.
Ik vond het een grappige dag, die toch wat anders verliep dan ik eerst had gedacht. Hierdoor heb ik met twee cultuuruitingen kennis kunnen maken. Ik had als het ware een date met de Duitse kerstsfeer en de manier, waarop mijn medelanders zich kunnen vermaken. En aan het begin van de dag heb ik geleerd dat er niets mis is met een beetje geduld uitoefenen, mij te laten verrassen en aan te passen aan de omstandigheden.
Op Things2share probeer ik nog wat beelden van deze dag te plaatsen.